Morze czy jezioro Kaspijskie?

Dlaczego Morze Kaspijskie nazywamy jeziorem? albo dlaczego jezioro nazywamy morzem.

To, czy Morze Kaspijskie jest morzem, czy jeziorem, jest sprawą umowną. Ponieważ zbiornik wodny wykazuje cechy takie jak zasolenie można go uznać za morze, jednocześnie nie ma połączenia z oceanem, dzięki czemu można go nazywać jeziorem. W rzeczywistości jest to największe na świecie “jezioro słodkowodne”, który jest uważany za morze dla celów statystycznych.

Do Morza Kaspijskiego wpływa ponad 130 rzek (m.in. potężna Wołga – najdluższa rzeka w Europie), jednak zbiorki nie ma ujścia, aby te rzeki wypłynęły. Dlatego w północna część zbiornik jest słodkowodna i występują tu gatunki ryb słodkowodnych. Podczas gdy w części środkowej przechodzi w wodę słoną. W południowej część akwenu ma wodę słoną.

Największe jezioro świata – Morze Kaspijskie. Ciekawostki i przydatne informacje

• Nazwa „Kaspijskie” pochodzi od imienia starożytnych mieszkańców regionu zwanych „ludem Caspi”. Morze Kaspijskie jest również znane jako Morze Chazarskie, Mazandaran i Hyrkańskie.
• Jego powierzchnia wynosi 371 000 km², a objętość – 78 200 km³. Średnia głębokość to 211 m, a maksymalna – 1025 m.
• Powierzchnia Morza Kaspijskiego jest o 1/6 większa niż powierzchnia Polski (312 679 km2)
• Maksymalna głębokość tego akwenu wynosi 1025 m, przy średniej głębokości 211 m poniżej poziomu morza.
• Głębokość dna Morza Kaspijskiego jest drugą najniższą naturalną depresją na świecie.
• Zasolenie zbiornika Kaspijskiego wynosi 1,2%, podczas gdy średnia słoność oceanu to około 3,5%.
• Największy dopływ słodkiej wody do Morza Kaspijskiego dostarcza rzeka Wołga, dostarczając około 80% słodkiej wody do jeziora.
• Morze Kaspijskie nie ma innego naturalnego źródła odpływu niż parowanie. Prze silne parowanie wzrasta poziom zasolenia jeziora.
• Słone jeziora powstają również w nieckach powstałych na skutek ruchów tektonicznych.

• Morze Kaspijskie leży w suchym regionie świata i ma podobny piaszczysty, wilgotny i gorący klimat. Zimy mogą być równie surowe, zwłaszcza w północnym rejonie morza.

Jak powstało jezioro Kaspijskie?

Historia geologiczna Morza Kaspijskiego dzieli się na dwa etapy, a mianowicie miocen i plejstocen.

Morze Kaspijskie powstało 5,5 miliona lat temu w wyniku przesunięcia płyty tektonicznej, oddzielając ten obszar od pradawnego morza.

Morze Paratetydy (zwane rownież morzem Sarmackim) było kiedyś połączone zarówno z Oceanem Atlantyckim, jak i Pacyfikiem, ale przesunięcia platformy kontynentalnej spowodowały, że morze straciło połączenie z tymi zbiornikami wodnymi.

W południowym rejonie Morza Kaspijskiego znaleziono ślady okupacji człowieka z dolnego paleolitu. Znaleziono także szczątki neandertalczyka.

Ekosystem Morza Kaspijskiego

Ekosystem Morza Kaspijskiego jest uważany za niezależny region zoogeograficzny ze względu na jego wyjątkową bioróżnorodność.

Od schronienia ptaków wędrownych na długiej linii brzegowej po pielęgnowanie ssaków wodnych i różnorodnych gatunków ryb, ekosystem akwenu Kaspijskiego rozwija się dzięki swoim zasobom naturalnym. 

Kilka gatunków jest specjalnie nazwanych na cześć regionu, w tym mewa kaspijska, foka kaspijska i rybitwa kaspijska.W regionach przybrzeżnych Morza Kaspijskiego co roku przybywają wędrowne ptaki morskie.

W wodach kaspijskich i wokół nich żyje około 2000 gatunków i podgatunków zwierząt.

Jesiotr jest najważniejszą rybą morską z handlowego punktu widzenia i jest odławiany ze względu na swoją ikrę, z której robi się kawior.

Wyspy na morzu Kaspijskim

Na Morzu Kaspijskim znajduje się wiele wysp, głownie w pobliżu wybrzeży. Wiekszość wysp jest niezamieszkana przez człowieka. Najwieksza wyspa Ogurja Ada jest rezerwatem siedziba fok kaspijskich, a wyspy focze są chronionym siedliskiem ptaków.

Miasta Akwenu Kaspijskiego i większe zatoki

Większe miasta położone nad Morzem Kaspijskim to Baku, stolica Azerbejdżanu; Aktau (Kazachstan) będące jednym z miast położonych na dwóch kontynentach; Astrachań i Machaczkała w Rosji; Bandar-e Anzali, Bushehr, Bandar Abbas i Chabahar w Iranie.

Znaczenie Morza Kaspijskiego

Oprócz posiadania interesujacej flory i fauny morskiej, zbiornik kaspijski posiada obfite zasoby naturalne – Od szybów naftowych po złoża gazu, Morze Kaspijskie było jednym z pierwszych miejsc, w których uruchomiono morskie rafinerie gazu ziemnego i ropy naftowej. 

Morze Kaspijskie jest bogatym źródłem zasobów energetycznych. Średnie wydobycie z Morza Kaspijskiego to 1,4–1,5 mln baryłek ropy dziennie.

Wydobycie paliw kopalnych jest również jednym z wiodących zasobów naturalnych w regionie kaspijskim.

Około 90% światowej podaży kawioru pochodzi z Morza Kaspijskiego. Hodowla ikry jest lukratywną opcją dla łowisk,

Problemy z morzem Kaspijskim

Region kaspijski jest ważnym ośrodkiem rezerw ropy naftowej, co sprawia ze ten region jest ogniskiem różnych konfliktów. Wydobycie ropy prowadzi je także do różnych zagrożeń ekologicznych.

Na skutek działaności człowieka wygineło wiele gatunków zwierząt charakterystycznych dla tego regionu (no problemo tygrys kaspijski lub rak błotny).

W ostatnich latach (od roku 2000) z powodu rosnącego zanieczyszczenia akwenu zmarło tysiące fok kaspijskich.

Morze Kaspijskie wysycha.

Na skutek ocieplenia klimatu i wzrostu temperatur poziom wody w zbiorniku może opaść o nawet 18 metrów. Kaspijskie morze nie zginie (miejmy nadzieję) jak morze Aralskie, ale wzmożone parowanie wpłynie na poziom morza i zasolenie zbiornika, a to zmieni florę i faunę.